Mój najlepszy pracownik okazał się seryjnym włamywaczem. To, co zrobiłem, zaskoczy nawet Ciebie.

Znasz to uczucie, kiedy patrzysz na coś tak długo, aż traci to jakikolwiek sens? Dla mnie to był arkusz Excela. Zwykły, nudny plik z rozliczeniem paliwa i logami GPS naszych firmowych aut. Prowadzę małą firmę ochroniarską w Poznaniu – „Forteca Ochrona”. Nazwa może i na wyrost, ale duma była prawdziwa. Byliśmy solidni. Byliśmy dyskretni. Byliśmy, jak mi się wydawało, cholernie dobrzy w tym, co robimy.

Siedziałem więc po nocy, z kubkiem trzeciej, zimnej już kawy, i przewijałem te cholerne wiersze i kolumny. Coś mi nie grało. Taki mały, wkurzający kamyk w bucie, którego nie możesz zlokalizować, ale czujesz, że tam jest. I wtedy go zobaczyłem. Jeden, jedyny wpis, który nie pasował do reszty. Dotyczył Damiana.

Teraz słuchajcie uważnie, bo to ważne. Damian był moim pracownikiem-aniołem. Chłopak o twarzy niewiniątka i sumienności księgowego na sterydach. Zawsze pięć minut przed czasem, w wyprasowanym mundurze, z uprzejmym „dzień dobry, szefie”. Klienci go uwielbiali. Zwłaszcza starsze panie z zamożnych osiedli na Strzeszynie, które obsługiwał. Mówiły: „Pan Damianek taki miły, zawsze zapyta, czy wszystko w porządku”. No pewnie, że pytał. Musiał przecież wiedzieć, kiedy wyjeżdżają na wakacje do Ciechocinka.

Ten jeden wpis w logach GPS pokazywał, że jego Skoda Fabia – nasza firmowa, oklejona „Fortecą” – stała przez dwie godziny w środku nocy na uliczce oddalonej o trzy przecznice od domu klienta, którego rzekomo pilnował. O trzeciej nad ranem. Przez dwie godziny. Myślisz sobie – może drzemka? Może kanapka? Ale wtedy mój wewnętrzny detektyw, karmiony przez lata tanimi kryminałami, szepnął: „Marek, stary, coś tu śmierdzi. I to nie jest odgrzewany kotlet”.

Zacząłem kopać. To jedna z tych śmiesznych historii z życia, która wcale nie jest śmieszna, dopóki nie minie parę lat i nie opowiadasz jej przy piwie. Porównałem logi Damiana z ostatnich trzech miesięcy z policyjnymi komunikatami o włamaniach w tej okolicy. I wtedy poczułem ten charakterystyczny, lodowaty uścisk w żołądku. Znasz to uczucie, kiedy wiesz, że zaraz odkryjesz coś, czego wolałbyś nie wiedzieć, ale i tak brniesz dalej?

Bingo. Daty, godziny, lokalizacje – wszystko pasowało jak ulał. Nasz „Pan Damianek” był mózgiem serii wyrafinowanych włamań. Wyrafinowanych, bo wiedział wszystko. Znał kody do alarmów (bo sam je instalował), wiedział, gdzie są martwe punkty kamer (bo sam je ustawiał) i, co najważniejsze, wiedział, kiedy nikogo nie ma w domu (bo sam o to pytał, z uśmiechem numer pięć: „życzę miłego urlopu!”).

Krew mi zawrzała. To nie była zwykła kradzież. To była zdrada na poziomie molekularnym. Zbudowałem tę firmę na zaufaniu. Na obietnicy, że kiedy śpisz spokojnie, ktoś taki jak ja i moi ludzie pilnuje twojego świata. A mój najlepszy człowiek w tym czasie wynosił ten świat w walizce przez tylne drzwi.

To jedna z tych życiowych porażek, które uczą… głównie tego, żeby dokładniej sprawdzać, czy pracownik nie ma na drugie imię „Spryciarz”.

I teraz stanąłem przed dylematem, który mógłby napisać Szekspir, gdyby żył w XXI wieku i prowadził agencję ochrony. Opcja A: dzwonię na policję. Koniec, kropka. Sprawa załatwiona, reputacja firmy leży i kwiczy. „Forteca Ochrona – zatrudniamy złodziei, żebyś czuł się bezpieczniej”. Widziałem już te nagłówki w lokalnej gazecie.

Opcja B: załatwiam to po swojemu.

Myślisz, że od razu wybrałem opcję A? Stary, gdyby życie było takie proste… Moja urażona duma, moje polskie, sarmackie ego krzyczało: „Zniszcz go!”. Wyobrażałem sobie konfrontację. Ja, on, zamknięty pokój i dowody rozłożone na stole. Chciałem zobaczyć jego twarz. Chciałem, żeby wiedział, że wiem. Że jego genialny plan wziął w łeb, bo szefowi nie zgadzały się trzy litry benzyny w Excelu.

Wezwałem go następnego dnia na rozmowę. „Damian, usiądź. Kawy?” – zapytałem z uśmiechem tak sztucznym, że aż zęby bolały. Usiadł, jak zawsze grzeczny, jak zawsze spokojny. Położyłem przed nim wydruki. Logi GPS. Listę włamań. Jego grafiki pracy. Nie powiedziałem ani słowa. Patrzyłem tylko, jak jego twarz powoli zmienia kolory. Od beztroskiego beżu, przez konsternację, aż po trupią, kredową biel.

Cisza trwała chyba z minutę. W tej ciszy słyszałem, jak pęka mit mojej idealnej firmy.

„Szefie, ja…” – zaczął.

„Nie.” – przerwałem mu. „Nawet nie próbuj. Powiedz mi tylko jedno: dlaczego?”

I wtedy pękł. Opowiedział mi o długach, o presji, o tym, że to miało być „tylko raz”. Klasyka gatunku. Słuchałem go i czułem, jak złość powoli ustępuje miejsca… czemuś innemu. Zmęczeniu. I poczuciu totalnego absurdu. Oto ja, facet, który sprzedaje ludziom bezpieczeństwo, zostałem ograny przez dwudziestokilkulatka o wyglądzie ministranta.

Wiesz, co zrobiłem? Nie, nie było żadnych bójek, krzyków ani gangsterskich porachunków. To nie film z Lindą. To życie, które bywa o wiele bardziej pokręcone.

Wstałem, wziąłem telefon i wybrałem numer. Damian patrzył na mnie z przerażeniem. „Szefie, proszę…”

„Halo? Dzień dobry, z tej strony Marek z Fortecy. Chciałbym zgłosić przestępstwo. Tak, mam sprawcę. Siedzi właśnie przede mną i wygląda, jakby miał zemdleć. Tak, poczekamy.”

Bo wiesz co? Opcja „po mojemu” to nie było złamanie mu nóg w piwnicy. Opcja „po mojemu” to było spojrzenie mu w oczy, kiedy zrozumiałem, że moja duma jest mniej warta niż spokój tych wszystkich ludzi, których oszukał. Moja zemsta dokonała się w tej chwili, kiedy on zrozumiał, że to koniec, a ja zrozumiałem, że jedynym sposobem na naprawienie tego bałaganu jest zrobienie tego, co słuszne. Nawet jeśli zaboli.

Firma oberwała, nie powiem, że nie. Było kilka trudnych miesięcy. Ale przetrwaliśmy. Bo w końcu ludzie zrozumieli, że to nie firma zawiniła, a człowiek. I że ta sama firma tego człowieka zdemaskowała.

Każdemu zdarzają się codzienne wpadki, prawda? Moja miała po prostu syreny policyjne w tle. A morał z tej historii? Chyba taki, że czasem największym zagrożeniem nie jest gość w kominiarce przeskakujący przez płot, tylko ten, co parzy ci rano kawę i życzy miłego dnia.

I zawsze, ale to zawsze, sprawdzajcie logi z GPS-a. Excel nie kłamie.

“`