Nocny dyżur, który zniszczył moje złudzenia. I prawie moją karierę.

Znasz to uczucie, kiedy jesteś młody, pełen ideałów i myślisz, że zaraz zbawisz świat? Ja tak miałem. Świeżo upieczony student czwartego roku medycyny, rzucony na głęboką wodę – nocne dyżury na internie w Szpitalu Miejskim w Grudziądzu. Pachniało tam mieszanką środka do dezynfekcji, desperacji i taniej kawy z automatu. Dla mnie pachniało przyszłością.

Myślałem, że największym wyzwaniem będzie odróżnienie zapalenia wyrostka od niestrawności po szpitalnym obiedzie. Albo utrzymanie powiek w pozycji otwartej po 14 godzinach na nogach. Och, jak bardzo się myliłem. To nie są te codzienne wpadki, o których opowiada się potem ze śmiechem na imprezie.

Wszystko zaczęło się od doktora Adama Barańskiego. Gwiazda. Legenda oddziału. Facet, który potrafił zdiagnozować rzadką chorobę genetyczną na podstawie koloru paznokci pacjenta (trochę koloryzuję, ale niewiele). Miał charyzmę gwiazdy rocka i autorytet papieża. Kiedy wchodził do pokoju lekarskiego, nawet stare, skrzypiące krzesła prostowały się na baczność. A ja? Ja byłem tylko Tomkiem, dzieciakiem w za dużym kitlu, który modlił się, żeby nikt nie zapytał go o nic trudniejszego niż dawkowanie paracetamolu.

I właśnie dlatego to, co zobaczyłem, tak długo nie chciało mi się zmieścić w głowie.

Ten jeden mały, niepasujący szczegół

Była trzecia w nocy. Szpital pogrążony był w tej specyficznej, nerwowej ciszy, przerywanej tylko pikaniem aparatury i kaszlem z sali numer sześć. Ja walczyłem z opadającą głową nad stertą papierów. Doktor Barański robił obchód. Zawsze robił dodatkowy, cichy obchód koło trzeciej. Wszyscy mówili, że to z troski. Że jest lekarzem z powołania.

Przechodził obok sali numer cztery. Leżała tam pani Jadwiga, starsza pani po prostym zabiegu usunięcia pęcherzyka żółciowego. Powinna już powoli wychodzić na prostą, a tymczasem jej stan od dwóch dni dziwnie się pogarszał. Nic dramatycznego, ale zamiast odzyskiwać siły, była coraz bardziej senna, apatyczna. Barański twierdził, że to „indywidualna reakcja na znieczulenie”, że „trzeba obserwować”. Brzmiało mądrze, więc nikt nie dyskutował.

Spojrzałem na niego przez szybę w drzwiach. Stał przy łóżku pani Jadwigi, plecami do mnie. Zobaczyłem, że wyjmuje z kieszeni kitla małą strzykawkę. Niby nic dziwnego. Ale potem zrobił coś, co zamroziło mi krew w żyłach. Zamiast wstrzyknąć cokolwiek do kroplówki, on z tej kroplówki coś… odciągnął. A potem, błyskawicznym, wytrenowanym ruchem, wstrzyknął do worka z solą fizjologiczną zawartość swojej własnej strzykawki.

Trwało to może trzy sekundy. Trzy sekundy, które wywróciły mój świat do góry nogami.

I w tym momencie zrozumiałem, że… coś tu śmierdzi. I to nie była stara kanapka w moim plecaku.

Mój mózg krzyczał: „Nie widziałeś tego. Jesteś zmęczony, masz halucynacje z niedoboru kofeiny”. Ale serce waliło mi jak szalone. To było zbyt realne. Zbyt precyzyjne. To nie był błąd. To była procedura.

Królicza nora, w którą wcale nie chciałem wpaść

Przez następne dni stałem się cieniem. Obsesja przejęła kontrolę. Zacząłem po cichu grzebać. Sprawdzałem karty pacjentów doktora Barańskiego. I nagle wszystko ułożyło mi się w przerażającą całość. To był schemat. Pacjent z prostym schorzeniem, który powinien wyjść po trzech dniach, nagle dostawał „komplikacji”. A to „nietypowa reakcja na lek”, a to „nagłe pogorszenie parametrów”. Jego pobyt w szpitalu wydłużał się o tydzień, czasem dwa. A dłuższy pobyt to więcej procedur, więcej badań, więcej pieniędzy z NFZ dla szpitala. I pewnie premia dla „skutecznego” lekarza.

Pani Jadwiga. Pan Marian z sali numer dwa z zapaleniem płuc, które „nie reagowało na standardowe antybiotyki”. Młoda dziewczyna po usunięciu migdałków, u której pojawiły się „zaburzenia krzepnięcia”.

On ich nie leczył. On ich podtruwał. Delikatnie, metodycznie, tak, żeby nikt się nie zorientował. Pogarszał ich stan, żeby potem bohatersko ich z tego „ratować”, przedłużając ich cierpienie dla zysku. To nie była medycyna. To był biznes. Najbardziej cyniczny, jaki można sobie wyobrazić.

I teraz zgadnij, co zrobiłem… Nic. Przez 48 godzin nie zrobiłem absolutnie nic.

Byłem sparaliżowany strachem. Ja, Tomek, student. Przeciwko niemu, doktorowi Barańskiemu, półbogowi w białym kitlu. Kto mi uwierzy? Słowo przeciwko słowu. Zniszczy mnie. Wyrzucą mnie ze studiów, zablokują mi drogę do jakiejkolwiek kariery. Oskarżą o pomówienie. Moje życie się skończy, zanim na dobre się zaczęło.

To nie jest jedna z tych najlepszych śmiesznych historii z życia. To scenariusz na thriller, w którym jesteś jedynym bohaterem, który wie, że zaraz stanie się coś strasznego, a wszyscy wokół mają cię za wariata.

Moment, w którym musisz wybrać

Punkt zwrotny nastąpił kolejnej nocy. Zobaczyłem, jak Barański znowu idzie w stronę sali pani Jadwigi. Tym razem byłem gotowy. Kiedy wyszedł, odczekałem chwilę i wszedłem do środka. Serce miałem w gardle. Udałem, że sprawdzam kroplówkę. Dyskretnie, drżącymi rękami, odpiąłem worek z solą fizjologiczną i schowałem go do torby. Na jego miejsce zawiesiłem nowy, czysty, z magazynu.

Wiedziałem, że mam dowód. Płyn, który można zbadać. Ale co dalej?

Nie mogłem iść do dyrektora szpitala – był najlepszym kumplem Barańskiego. Na policję? Bez twardych dowodów z laboratorium by mnie wyśmiali. Czułem się jak w pułapce. W głowie miałem tylko jeden głos: „Odpuść. Zapomnij. To nie twoja wojna”.

A potem spojrzałem na śpiącą twarz pani Jadwigi. Wyglądała jak moja babcia. I wtedy do mnie dotarło.

To nie była kwestia mojej kariery. To była kwestia jej życia. I życia innych. Zrozumiałem, że niektóre życiowe porażki, które uczą, są gorsze niż bycie wyrzuconym z pracy. Najgorszą porażką jest stanie z boku i patrzenie na zło, kiedy możesz coś zrobić.

Zadzwoniłem do jedynej osoby, której ufałem – mojej ciotki, która była prawniczką w Warszawie. Opowiedziałem jej wszystko. Kazała mi natychmiast wyjść ze szpitala, zabezpieczyć dowód i przyjechać do niej. Następnego dnia siedzieliśmy w biurze Okręgowej Izby Lekarskiej.

Finał, który nie wyglądał jak w filmie

Nie było wielkiego procesu na sali sądowej, który śledziła cała Polska. Sprawa potoczyła się cicho, ale stanowczo. Badania laboratoryjne potwierdziły w kroplówce obecność silnych leków uspokajających, których pani Jadwiga nigdy nie miała przepisanych. Wewnętrzne śledztwo, presja Izby Lekarskiej… Doktor Barański został zawieszony, a potem po cichu pozbawiony prawa do wykonywania zawodu.

A ja? Nie dostałem medalu. Nikt nie klepał mnie po plecach. W szpitalu w Grudziądzu stałem się persona non grata. „Ten, który doniósł”. Słyszałem szepty za plecami. Musiałem przenieść się na inną uczelnię, do innego miasta, żeby w spokoju dokończyć studia.

Czasem, kiedy mam gorszy dzień, zastanawiam się, czy było warto. Ta historia kosztowała mnie mnóstwo nerwów, nieprzespanych nocy i zrujnowała moje idealistyczne spojrzenie na medycynę.

Ale potem przypominam sobie maila, którego dostałem pół roku później od wnuczki pani Jadwigi. Pisała, że babcia w końcu wyszła ze szpitala i ma się dobrze. Przesłała mi zdjęcie, na którym uśmiechnięta pani Jadwiga trzyma na rękach swojego prawnuka. I wtedy wiem, że to była jedyna słuszna decyzja.

Bo czasem w życiu nie chodzi o to, żeby wygrać. Chodzi o to, żeby móc rano spojrzeć w lustro bez obrzydzenia. I to jest chyba najważniejsza lekcja, jaką wyniosłem z tamtego nocnego dyżuru.